Dlaczego warto odwiedzić bogactwa znajdujące się we wschodniej części Bułgarii? Co takiego jest do zobaczenia w największym prehistorycznym mieście jakie odkryto w Europie? Co ma z tym wspólnego sól? Poniżej przedstawiamy zatem kilka niesamowitych opowieści o Bułgarii.
Większość odpowiedzi na zadane powyżej pytania, odnaleźć można w pobliżu współczesnego bułgarskiego miasta – Provadia. Podczas wykopalisk odkryto tam pozostałości dawnych dwupiętrowych domów, liczne przedmioty służące do rytuałów religijnych, stare bramy i mury obronne. Szacuje się, że pochodzą one z okresu pomiędzy 4 700 – 4 200 lat p.n.e.
Vasil Nikolov z Narodowego Instytutu Archeologii stwierdził, że miasto ma zupełnie odmienny character, niż starożytne miasta Greckie, czy Rzymskie i przypomina raczej niewielką średniowieczną osadę.
Nikolov od 2005 roku pracuje nad podobnymi wykopaliskami w okolicy Warny nad Morzem Czarnym. Z kolei Krum Bachvarov, inny archeolog, te odnaleziska nazwał niezwykle interesującymi i stwierdził, że większość z nich jest efektem pochówku lub obiektów znajdujących się wokół grobów. Co ciekawe, te wykopaliska znacznie różnią się od wszystkich poprzednich w Bułgarii. Bacharov mówił tu głównie o dużych ścianach, które były przede wszystkim bardzo wysokie i wykonane z bloków kamiennych.
Z odkryć wynika, że w starożytnym mieście znajdował się mur obronny i ośrodek religijny oraz jarmark. Osada liczyła w sumie około 350 osób i spełnia wszelkie warunki by być uznaną za najstarsze prehistoryczne miasto w Europie.
Mieszkający tam ludzie nie znali jeszcze pisma i koła. Potrafili natomiast budować wspaniałe obiekty z kamienia. Nikolov zastanawiał się co jest tego przyczyną. W efekcie wielu badań odpowiedź okazała się bajecznie prosta – sól.
Otóż, te tereny są jednymi z największych złóż soli kamiennej w południowo-wschodniej części Europy. Biorąc pod uwagę, że około 7 500 lat temu sól była niezwykle pożądanym towarem, to naturalne bogactwo miejscowej ludności stanowiło dla nich dość dobrą kartę przetargową przy wymianie towarów.
Wydobycie soli spopularyzowało się tam około 5 500 lat p.n.e. Miejscowa ludność zaczęła gotować słoną wodę ze źródeł z wykorzystaniem pieców kopułowych. Do wszystkich tych wniosków Nikolov doszedł w szkockim laboratorium w Glasgow.
Bechvarov potwierdza, że był to jeden z pierwszych razy, gdzie archeologom udało się odkryć produkcję soli z tak dawnego okresu w tej części Europy.
Nikolov odkrył, że na przestrzeni lat produkcja soli w tej starożytnej osadzie dynamicznie wzrastała z 25 kg w 5 500 roku p.n.e. do 4 000-5 000 kg w latach 4 700 – 4 500 p.n.e.
Sól stała się więc dla miejscowej ludności prawdziwą siłą gospodarczą, która w pewien sposób wyjaśniałaby te wspaniałe bogactwa jakie odkryto w pobliżu dawnych grobowców.
Chociaż obywatele starożytnej osady byli bardzo zamożni, co potwierdza odnalezienie ponad 3 000 sztuk różnego rodzaju biżuterii, to badania nad wykopaliskami w znaczny sposób zostały ograniczone właśnie ze względu na finance. Na szczęście Nikolov dużą część środków pozyskał z prywatnych darowizn od sponsorów.
To wszystko w połączeniu z kooperacją antropologów z Wielkiej Brytanii i Japonii, a także dzięki grupie badaczy z Niemiec, przyczyniło się do osiągnięcia tak zaskakujących i interesujących wniosków, czyniąc tym samym obszar południowo-wschodniej Bułgarii niezwykle atrakcyjną destynacją turystyczną.